Trong phẫu thuật, công tác gây mê hồi sức đóng vai trò rất quan trọng, nó quyết định đến sự thành công của một ca mổ.

Đã có nhiều trường hợp tử vong trên bàn mổ mà người thầy thuốc không lường trước được. Một trong những trường hợp mà bác sĩ gây mê hồi sức hay gặp là đặt nội khí quản khó, thậm chí không đặt được nội khí quản. Theo thống kê, tỷ lệ đặt nội khí quản khó là 0,5- 2% trong phẫu thuật chung và 10% trong phẫu thuật hàm mặt. Ở Việt Nam chưa có thống kê tỷ lệ tử vong do đặt nội khí quản khó, nhưng cũng có ý kiến cho rằng con số tử vong còn cao hơn con số trên.

86f3dc963261e13fb870.jpg

Để chia sẻ cùng các bạn đồng nghiệp và người bệnh tránh được những rủi ro có thể xảy ra trong công tác gây mê hồi sức, chúng tôi báo cáo ca bệnh đã thực hiện:

Bệnh nhân: Lâm Văn H (39 tuổi; địa chỉ: huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn), vào viện ngày 29/7/2023 với chẩn đoán: Gãy 1/3 trên xương đùi phải/ động kinh, viêm cột sống dính khớp, sau vào viện đã được làm các xét nghiệm với kết quả trong giới hạn bình thường và được chỉ định mổ kết hợp xương ngày 31/7/2023. Với trường hợp thông thường, bệnh nhân sẽ được trừ đau bằng phương pháp gây tê tủy sống để phẫu thuật. Tuy nhiên trên người bệnh này có viêm cột sống dính khớp lâu năm, cột sống lưng, cổ biến dạng không thể cúi, xoay hay ngửa cổ, há miệng hạn chế do cứng khớp thái dương hàm, độ mở cung răng 2,5cm. Vì vậy xác định đây là ca đặt nội khí quản khó với Mallpati IV. Trước ca bệnh, kíp bác sĩ khoa Gây mê – Hồi sức đã chuẩn bị phương tiện cho một ca nội khí quản khó và thử gây tê tủy sống nhưng do biến dạng cột sống nên không thể gây tê. Các bác sĩ đã chuyển phương pháp vô cảm bằng gây mê nội khí quản. Trong điều kiện không có ống soi mềm, không có giãn cơ ngắn, kíp gây mê đã tiến hành gây mê thông thường và đặt nội khí quản bằng đèn nội khí quản khó nhưng do cứng khớp thái dương hàm, há miệng hạn chế nên không đặt được kể cả phương pháp đặt mò. Trước tình thế cấp bách, kíp gây mê cùng với sự hỗ trợ, các bác sĩ đã duy trì bảo đảm oxy cho bệnh nhân bằng bóng Ambu và quyết định đặt nội khí quản bằng phương pháp ngược dòng. Các bước được tiến hành: Sát khuẩn nhanh vùng cổ, dùng kim 18G chọc thấp tại vị trí eo tuyến giáp (thông thường cao hơn qua màng giáp nhẫn). Khi xác định kim đã nằm trong khí quản, luồn gift dẻo đủ dài qua nòng kim hướng lên trên qua mũi, sau đó luồn ống nội khí quản cỡ 6,5 theo gift đến khi chạm đầu dưới và chắc chắn ống đã nằm trong lòng khí quản. Sau đó giữ chắc ống nội khí quản rồi rút gift, kiểm tra thông khí hai phổi đều, bơm cuff và cố định ống nội khí quản. Chúng tôi đã thực hiện dưới 05 phút, trong khi tiến hành, đồng thời duy trì bão hòa oxy 98-100%. Sau đặt ống lắp máy thở và cuộc mổ thành công; trong, sau mổ bệnh nhân ổn định, các chỉ số sinh tồn bình thường.

Hiện nay để xử trí đặt nội khí quản khó có nhiều phương pháp như: thay đổi tư thế, Mandrin, mask thanh quản, đèn soi thanh quản lưỡi đèn khó, đèn có camera, mở khí quản… tại cơ sở có điều kiện áp dụng ống nội soi mềm trong các trường hợp khó. Trong thời gian tới, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn sẽ được trang bị và triển khai thêm nhiều phương pháp gây mê nội khí quản khó để đáp ứng nhu cầu chuyên môn và đảm bảo an toàn hơn cho người bệnh.

Bác sĩ Hoàng Văn Yêu – Khoa Gây mê Hồi sức