Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đánh giá đo mật độ xương bằng phương pháp DEXA là kỹ thuật hữu hiệu trong việc đánh giá mật độ khoáng xương ở phụ nữ sau mãn kinh, phụ nữ trên 45 tuổi được chẩn đoán loãng xương và những đối tượng có nguy cơ khiến xương mỏng yếu và dễ gãy… Kỹ thuật này không xâm lấn, thực hiện đơn giản, nhanh chóng và chính xác hơn chụp X-quang thông thường, lại có mức độ bức xạ vô cùng thấp.

Đo loãng xương bằng phương pháp DEXA (Dual Energy X-ray Absorptiometry – còn được gọi là kiểm tra mật độ xương) là một phương pháp chẩn đoán bệnh loãng xương. Hiện nay, DEXA là phương pháp phổ biến nhất để đo loãng xương. Phương pháp này dùng tia X để đo hàm lượng canxi và các khoáng chất khác có trong xương; thường được đo ở cột sống, hông, hoặc cổ tay. Mật độ xương càng cao thì xương càng chắc khỏe và nguy cơ gãy xương càng thấp. Ngược lại, nếu 0mậ0t độ xương của bạn thấp hơn bình thường so với độ tuổi, điều đó cho thấy nguy cơ loãng xương và gãy xương đang đe dọa bạn. Loãng xương gây mất dần xương hay thay đổi cấu trúc khiến xương trở nên mỏng, yếu và dễ bị gãy hơn. Kiểm tra và phát hiện sớm tình trạng loãng xương có thể giúp tránh được những nguy cơ loãng xương, bảo vệ xương khớp trước nguy cơ tổn thương do chấn thương ở xương.

mau_1.jpg

Vì sao cần đo mật độ xương?

Loãng xương là một căn bệnh về xương khớp khá nguy hiểm, vì thế việc đo mật độ xương là cách tốt nhất để phát hiện căn bệnh này để điều trị sớm hơn. Việc phát hiện bệnh loãng xương sớm hơn hay giảm khối lượng xương đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều trị. Bên cạnh đó cũng hạn chế được những nguy cơ chấn thương cho người bệnh, ngăn chặn bệnh phát nặng và cải thiện tình hình bệnh. Theo đó, mục đích của việc thực hiện mật độ của xương là:

- Xác định tình trạng của xương khớp qua mật độ xương.

- Phát hiện sớm loãng xương và giảm khối lượng xương.

- Tạo điều kiện cho việc chữa trị bệnh loãng xương.

- Cải thiện tình trạng xương khớp và ngăn chặn bệnh trở nặng.

Những trường hợp cần đo mật độ xương

Có rất nhiều yếu tố gây nên loãng xương ở người, có thể do một số yếu tố di truyền, bệnh lý, nội tiết tố hoặc một số nguyên nhân khác. Một số đối tượng cần được thực hiện đo mật độ xương:

- Chỉ số khối cơ thể BMI thấp.

- Người có tiền sử trong gia đình bị gãy xương hông.

- Người hút thuốc.

- Người cao tuổi nam trên 70 tuổi, nữ trên 65 tuổi.

- Nam giới trong độ tuổi từ 50 đến 69 tuổi bị tăng glucocorticoid, sử dụng nhiều thuốc lá và rượu, giảm năng tuyến sinh dục nam (Hypogonadism).

- Sử dụng thuốc thuộc nhóm steroid trong thời gian dài hoặc một số loại thuốc khác có thể khiến xương bị loãng, cản trở quá trình tái tạo xương.

- Một số người mắc các bệnh như viêm khớp dạng thấp, bệnh gan, thận, cường giáp hoặc cường cận giáp, đái tháo đường loại 1.

Ngoài những trường hợp trên, một số dấu hiệu dưới đây cũng cần được thực hiện đo mật độ xương để kiểm tra:

- Chiều cao bị giảm đi một cách bất thường: nguyên nhân có thể là gãy xương sống hoặc loãng xương.

- Gãy xương khi thực hiện khi gặp những chấn thương nhẹ, đôi khi có thể do ho hoặc hắt xì mạnh mà gãy xương.

- Sử dụng thuốc chống thải ghép trong một số thủ thuật cấy ghép có thể là nguyên nhân gây ra loãng xương.

- Suy giảm estrogen ở nữ giới do mãn kinh hoặc điều trị ung thư..

- Suy giảm testosterone ở nam giới do điều trị ung thư tuyến tiền liệt.

Quy trình thực hiện

Để thực hiện được kỹ thuật đo mật độ xương một cách chính xác và thuận lợi người bệnh cần tuân theo một số chỉ dẫn của bác sĩ. Bên cạnh đó cũng cần biết một số điều cơ bản như sau:

Chuẩn bị trước khi thực hiện:

Người bệnh sẽ được yêu cầu ngừng cung cấp canxi cho cơ thể trong vòng 24 - 48 giờ trước khi thực hiện đo mật độ xương. Bên cạnh đó cần chú ý mặc những trang phục không có các chi tiết bằng kim loại khi thực hiện kỹ thuật này. 

Quy trình đo mật độ xương:

Sau khi đã thực hiện các khâu chuẩn bị người bệnh sẽ được thực hiện đo mật độ xương theo các bước sau:

- Người bệnh cần nằm trên giường bệnh ở một tư thế thoải mái và thuận tiện nhất cho việc thực hiện kỹ thuật này.

- Máy đo sẽ di chuyển lên xuống để thực hiện việc đo lường trên cơ thể người bệnh, thời gian thực hiện khoảng 30 phút.

- Sau khi thực hiện xong các bác sĩ sẽ đọc kết quả và trả kết quả đo mật độ xương cho người bệnh.

Đo mật độ xương là một trong những cách đơn giản để theo dõi tình hình sức khỏe xương khớp của bạn và ngăn chặn loãng xương. Thông qua việc đo loãng xương người bệnh có thể phát hiện được những nguy cơ về xương khớp và tiến hành ngăn chặn những nguy cơ đó xảy ra. 

Bác sĩ khuyến cáo mỗi người nên thực hiện khám sức khỏe tổng quát định kỳ 6 tháng 1 lần. Đặc biệt ở độ tuổi từ 40 - 45 đối với nữ giới và 50 - 60 đối với nam giới cần quan tâm hơn đến vấn đề xương khớp. Không được coi nhẹ những triệu chứng đau nhức xương khớp hay dễ gãy do các chấn thương, va chạm nhẹ. Đo mật độ xương có vai trò rất lớn trong việc phát hiện và điều trị loãng xương, do vậy người bệnh cần lựa chọn những cơ sở uy tín để thực hiện kỹ thuật này. Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn, với thiết bị đo mật độ xương hiện đại được thực hiện từ năm 2020 đến nay, sẽ mang đến cho người bệnh sự an tâm, tin tưởng và hài lòng.